Kohlberg’in Ahlaki Gelişim Kuramı Nedir ?

Bu yazımızda sizlere Eğitim bilimleri konularından kohlberg’in ahlaki gelişim kuramı konusunu ve bu kuramın dönemlerini anlatmaya çalışacağım. Hazırsanız yazımıza başlayalım.

Kohlberg’in Ahlaki Gelişim Kuramı

Kohlberg’in ahlaki gelişim kuramı önce 3 döneme sonra her dönemde 2 eğilim olmak üzere 6 eğilime ayrılır. Kohlberg kuramını geliştirirken Piaget’in ahlaki gelişim kuramının yeniden incelenmiş ve yapılandırmıştır. Kohlberg farklı yaş grupları ve farklı sosyoekonomik düzeye sahip bireyler ile çalışma yapmıştır. Bireylere farklı öyküler okuttuktan sonra öyküde anlatılan olay ile ilgili karar vermelerini ister. Cevaplarının doğruluğu ve yanlışlığı ile ilgilenmez. Bireylerin karar verirken kullandıkları yöntemler ve kararı dayandırdıkları gerekçeler ile ilgilenir.

Kohlberg, ahlaki gelişim kuramını 3 ana dönemde inceler. Bunlar: Gelenek öncesi, geleneksel ve gelenek sonrası dönemlerdir. Bu dönemleri de ikişer alt eğilimlere ayırmıştır:

Kolberg’in Ahlaki Gelişim Kuramı Dönemleri

1- Gelenek Öncesi Dönem

A.1. İtaat ve Ceza Eğilimi

• Bu dönemde bireysel menfaat ön plandadır.
• Bu dönemde birey için önemli olan ceza almak ya da almamaktır.
• Birey cezayı göze alamaz, ceza alma ihtimali varsa kurallara uyar. Ceza alma ihtimali yoksa kuralları ihlal eder.
• Olayın kötü ya da iyi olduğuna karar verirken sonucuna bakarlar. Olayların gerisindeki nedenler önemli değildir.

A.2. Bağımlı Ahlak / Araçsal İlişkiler

• Bu dönemde de ilk dönemde olduğu gibi bireysel menfaat ön plandadır. Diğer insanların da menfaati olduğunun farkına varır.
• İlişkilerinde bir nevi kar zarar mantığı güder.
• Eğer menfaati alacağı cezadan fazlaysa kuralları ihlal eder.
• Birey bu dönemde maddi menfaat gözetir.
• Bu dönemde ilk dönemin aksine cezayı göze alırlar.

2- Geleneksel Dönem

B.1 Kişiler Arası Uyum Eğilimi / İyi Çocuk Dönemi

• Geleneksel dönemin ilk eğilimi olan bu dönemde artık bireyin kendi menfaati değil bireyin bağlı olduğu grubun menfaati öne çıkar.
• Gruptan dışlanmamak için grubun kurallarına uyum sağlar.
• Bağlı olduğu grup; aile, arkadaş, komşular, tanıdıklar gibi gruplar olabilir.
• Bireyin bu dönemde manevi menfaati ön plandadır.
• Bir nevi elalem ne der düşüncesi içerisindedirler.

3- Gelenek Ötesi Dönem

C.1 Sosyal Sözleşme Eğilimi

• Bu dönemde kurallar sabit değildir.
• Kurallar uzlaşım (konsensüs) ile esnetilebilir.
• Bu eğilime göre, eğer bir kural toplum menfaatine değil ise esnetilmesi gerekir.
• Sivil toplum çalışmaları bu döneme örnektir.

C.2 Evrensel Ahlak İlkeleri Eğilimi

• Bu dönemde artık önemli olan yasalar değil insan yaşamıdır.
• İnsanın temel haklarının her daim güvence altında olması gerektiğini savunurlar.