Nebula Nedir Kısaca , Bulutsu Nebula 2023

Nebula Nedir ?

Yıldızların doğuşunun gerçekleştiği nebulalar evrenin muhteşem güzelliğini seriyor gözlerimizin önüne. Web sitelerinde dolaşırken mutlaka denk gelmişsinizdir fotoğraflarına. Acaba fotoshop mu dedirtecek kadar canlı renkler. Kedi gözüne ya da dev sütunlara benzettiğimiz şekiller. İnanılmaz ama hepsi gerçekten varlar ve oradalar. Özetle evrenin uzak köşelerinde. Peki  nebula nedir kısaca  tanıyalım.

Bulutsu Nebula Nedir Kısaca ?

Bulutsu nebula nedir : Uzayda bulunan gaz ve tozdan oluşan dev bir buluttur. Evrende gezegenler arasındaki  boşluklarda yıldızların enerjisiyle görünür hale gelirler. Kelime anlamı olarak Latince bulut demektir, Türkçede ise bulutsu olarak geçiyor. Ayrıca içerisinde çoğunlukla toz, bilim hidrojen, helyum ve iyonize olmuş gazlar bulunuyor.

100 yıl öncesine kadar astronomlar evrenin Samanyolu galaksisinden ibaret olduğunu düşünülmekteydi. Yıllar içinde elde edilen veriler sayesinde galaksiler ve nebulalar birbirinden ayrılabildi. İlk keşif 1919 da Edwin Hubble dan geldi. 2,5 metrelik Hooker Teleskobu ile bir ‘spiral nebula’ yı inceleyen Hubble bu nebulanın galaksimizin sınırları içinde olamayacak kadar uzakta olduğunu farketti. Bu kesif oldukça heyecan vericiydi çünkü başka galaksilerin kapısını bize aralamış oluyordu. Daha öncesinde Andromeda Galaksisi bile Andromeda Nebulası diye adlandırılmakta bütün gözlemlenen nebulalar ‘spiral nebula’ olarak sınıflandırılmaktaydı. Yani gözlenen nebulaların galaksimizin sınırlarında olduğu ve yerel oldukları kabul ediliyordu.

2016 yılına kadar en az 100 milyar galaksi olduğunu söyleyen bilim adamları 2016 da Nasa nın açıkladığı şaşırtıcı bir haberle 2 trilyon galaksi ve bunların yıldızlarından oluşan devasa bir ölçüm yaptılar. Üstelik bu dev rakamın %90 ı göremeyeceğimiz kadar uzakta.

Peki nasıl doğuyor bu yıldızlar? Cevap nebulalarda..

Nebula Çeşitleri Nelerdir ?

Nebulalar görünüşlerine göre sınıflandırılmaktadırlar. İşte Bu sınıflandırmaya göre çeşitlerini verecek olursak.

• Gezegenimsi bulutsu
• Yansıma bulutsu
• Karanlık bulutsu
• Salma bulutsu
• Süpernova kalıntılar

Bir Yıldızın Doğuşu ( Nebula Nasıl Oluşur )

En başta söylemiştik gaz ve toz bulutuyla başlıyor her şey. Her şeyin bir başı ve sonu olduğu gibi yıldızlar da doğuyor ve ölüyor. Dev kütleli yıldızlar ölmeden önce Kırmızı Dev denilen bir forma dönüşür. Yani balon gibi şişerek genişler ve artan ısısından dolayı kızarır. Ve ardından ya bir Beyaz Cüce ya bir Nötron Yıldızı ya da bir Karadelik oluşturur. Bu süreçte 100 milyon dereceye varan sıcaklığı ile içe doğru bir çöküş yaşar ve etrafına gaz salmaya başlar. Bu gazın sıcaklığı 15 bin dereceyi bulur. İşte yıldızların ölümü sırasında açığa çıkan bu gaz ve toz bulutu Nebuladır.

Kimi yıldızlar Kırmızı Dev aşamasında dev bir patlama yaşanmaktadır. Bu patlamaya Süpernova adi verilir ve açığa çıkan inanılmaz miktardaki gaz da Nebula oluşturmaktadır. Bu Nebula çok daha dağınık bir halde bulunmaktadır.

Sıcaklığı 15 bin dereceyi bulan gazlar içerisinde kütle çekim etkisiyle yeni füzyon reaksiyonları başlatır. İşte yeni bir yıldızın doğumu da böylece başlamış olur.

Nebula için ‘star nuseries’ terimi kullanılmaktadır. Yani yıldız Kreşi olarak çevirebileceğimiz bu terim bebek yıldızların bu dev bulutsularda doğduğu ve büyüdüğünü söylüyor bize.

Sıkça Sorulan Sorular