Telif Hakkı Nedir Kısaca Sembolleri Nelerdir ? Bilişim Dersi İçin

Bu yazımızda bilişim dersinin bir konusu olan telif hakkı nedir konusunu kısaca anlatıp sembollerinden bahsetmek istiyorum. Hazırsanız yazımıza fikri mülkiyet kavramı ile başlayalım.

Fikri Mülkiyet Nedir ?

Kişinin kendi düşünceleri ile geliştirdiği her türlü ürüne verilen isimdir. Kısaca bir fikrin mülkiyetine sahip olmak olarak tanımlayabiliriz. Örnekler ile açıklayacak olursak; Bir ressamın yaptığı resim bir fikri mülkiyettir. Yada bir müzisyenin yapmış olduğu beste fikri mülkiyet kavramına girmektedir. Daha fazla örnek verecek olursak ;

• Web sitesi içerikleri
• Geliştirilen bir oyun
• Youtube a hazırlanmış bir video
• Geliştirilmiş Yazılım
• Kitap
• Karikatür

Ve daha bir çok eser fikri mülkiyete girmektedir.

Telif Hakkı Nedir Kısaca ?

Telif hakkı eser sahibinin haklarını korumak amacı ile oluşturulan hukuk kuralları olarak tanımlanabilmektedir. Eser sahibinin yapmış olduğu ürünü başkalarının kullanmaması veya gerekli izinler alındıktan sonra kullanılmasını içermektedir. Ayrıca bazı durumlarda ise eser sahibi tüm haklarını ücretsiz bir şekilde kullanılmasına izin verebilmektedir. Bu gibi telif konularının bir standartta oturması için hizmet veren Creative Commons kuruluşu genel standartlar belirlemiştir.

Creative Commons Nedir ?

Telif hakkında konusunda bir standart oluşturmak adına hizmet veren kuruluştur. Bu kuruluşun belirlediği şekiller sayesinde daha kolay bir şekilde telif türleri anlaşılabilmektedir. Birazda telif şekilleri ve şekillerin hangi kullanım hakkına sahip olduğu hakkında bilgiler verelim.

Creative Commons’ın Oluşturduğu Telif Hakkı Sembolleri Nelerdir ?

Aşağıda belirteceğimiz CC lisans türleri sembollerinden bir tane kullanacağınız gibi dilerseniz bir kaç tanede kullanabilirsiniz.

1-Copyright ( Tüm Hakları Saklıdır )

Bu lisans türüne sahip eser kesinlikle eser sahibinin izni olmadan kullanılamaz.

2-Copyleft ( Tüm Hakları Saklı Değildir )

Bu lisans türü ise tüm hakları serbest herkes tarafından kolaylıkla kullanılabilen ürünleri kapsamaktadır.

3-Atıf ( BY )

Eğer bir içeriği almışsan bu içerikte eseri aldığın kişiği yada kaynağı göstermek zorundasın.

4-Değiştirip Çoğaltabilirsin ( SA )

Bu işaretin olduğu eserlerin lisanlarını çoğaltıp kullanma hakkını kişilere sunmaktadır.

5-Ticari Amaçla Kullanamazsın ( NC )

Bu lisans türünde ise eseri ticari amaçla kullanmak yasaktır.

6-Ürünü Türetemezsin ( ND )

Bu lisans türünde ise ürünün benzerini türetme hakkına sahip değilsiniz. Değiştirmeden kullanmak sorundasınız.

CC Lisanları Örnekleri

Bir kaç örnek ile konuyu özetleyecek olursak. Örneğin sizin bir web siteniz var ve içerik üretiyorsunuz. Bu sitede içeriklerinizin atıf yapılarak kullanılmasına izin vermek istiyorsanız aşağıdaki simgeyi sitenizde kullanmanız gerekmektedir.

Bir başka örnek ise program geliştirdiniz ve kaynak kodlarını açık bir şekilde sunmak istiyorsunuz. Bu durumda değiştirip çoğaltabilirsiniz yada copyleft simgesi ile uygulamayı sunmalısınız. Bunun için kullanacağınız simgeler ise ;